Yarn Count & Denier là gì? Cách tính độ dày của sợi

Khi làm việc với vải và sợi, chúng ta thường bắt gặp các từ liên quan đến độ dày như “count” (chi số) hay “denier” (độ mảnh).

Có nhiều đơn vị để biểu thị độ dày của sợi, nhưng sự khác biệt giữa chúng là gì?

Lần này, hãy cùng ApparelX tìm hiểu về các đơn vị đo độ dày mảnh của sợi nhé!

Độ dày của sợi là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cảm giác của vải. Tuy nhiên, vì tiết diện của sợi không đồng đều và khó đo được đường kính một cách chính xác, nên người ta thường gián tiếp biểu thị độ dày thông qua trọng lượng và chiều dài của sợi.

Độ dày của sợi thường được biểu thị bằng đơn vị denier hoặc count.

Bạn có thể đã từng nghe đến “denier” khi nói về vớ (tất) hay quần tất, còn “count” thì dùng để nói về độ dày của vải denim (bò).

Denier

Denier (viết tắt là “d”) là đơn vị đo độ dày của sợi filament (sợi dài liên tục), thường dùng trong ngành sản xuất tơ nhân tạo, polyester, nylon, quần tất, ba lô…

• 1 denier = sợi dài 9000 mét có khối lượng 1 gram
• Ví dụ: 1000D nghĩa là 9000m sợi nặng 1000g → sợi rất dày

Denier càng cao → sợi càng dày, nặng, chắc chắn

Denier càng thấp → sợi mảnh, nhẹ, mềm mại

Sợi filament – Sợi dài liên tục

Là loại sợi có chiều dài rất dài. Ví dụ như tơ tằm, có thể dài đến 1.000 mét, được xếp vào loại sợi filament.

Sợi hóa học (nhân tạo) có thể được sản xuất ở dạng sợi dài (filament) hoặc sợi ngắn (staple).

Yarn Count

Count là đơn vị dùng cho sợi được kéo từ các sợi ngắn (short fiber hay staple fiber).

Giá trị được tính bằng cách đo xem có bao nhiêu chiều dài trên một trọng lượng cố định.

Ví dụ: Nếu 1 pound (khoảng 453g) sợi có chiều dài 840 yard (khoảng 768m), thì đó là 1 count.
→ Chỉ số count càng cao, sợi càng mảnh.

Tuy nhiên dù cùng một chỉ số count, nhưng độ dày vẫn khác nhau tùy thuộc vào chất liệu (bông, lanh, len…)

Sợi ngắn (Short fiber)

Là các sợi có chiều dài ngắn, còn được gọi là “staple fiber” hay đơn giản là “staple”.
Ví dụ: bông, lanh, và len đều là sợi ngắn, với chiều dài từ vài cm đến vài chục cm.

Vậy tex và dtex mà chúng ta thường thấy hiện nay là gì?

Gần đây, theo tiêu chuẩn của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), người ta thường sử dụng các đơn vị tex và dtex thay cho denier truyền thống.

• 1 tex = 1g / 1000m
• 1 dtex = 1g / 10.000m

→ Cũng giống như denier, chỉ số càng cao, sợi càng dày.

Ưu điểm của các đơn vị này là có thể áp dụng cho mọi loại sợi, không phân biệt sợi ngắn hay sợi dài.

Bảng xếp hạng độ dày của các loại sợi tự nhiên

Mỗi loại sợi tự nhiên đều có độ dày riêng.
Xếp theo thứ tự từ dày đến mảnh:

• Ramie (gai)
• Len (wool)
• Lanh (flax/linen)
• Bông (cotton)
• Tơ tằm

→ Sợi càng mảnh thì vải càng mịn và dày đặc, ngược lại sợi càng dày thì vải càng thoáng khí.

Kết luận

Độ dày của sợi có nhiều cách gọi và đơn vị khác nhau tùy theo loại sợi.
Dù cùng một giá trị số, nhưng denier, count, hay dtex lại biểu thị các độ dày hoàn toàn khác nhau, vì vậy cần cẩn trọng khi đọc hoặc so sánh các đơn vị.

Ngoài ra, việc lựa chọn chất liệu và độ dày sợi phù hợp cũng rất quan trọng, tùy theo loại vải và phương pháp dệt. Để tìm được loại vải có độ dày phù hợp với thiết kế của bạn, hãy tham khảo danh sách vải tại ApparelX.